Leki przeciwcukrzycowe - powikłania przewlekłego stosowania
Leczenie cukrzycy typu II która stanowi 95% wszystkich przypadków cukrzycy jest możliwe wyłącznie poprzez wysiłek fizyczny oraz zmianę diety. To pozwala zmniejszyć insulinooporność a z czasem pozbyć się jej całkowicie. Niestety lenistwo, oraz wiara w to, że mała tabletka będzie "ćwiczyła" za nas 40 minut dziennie, oraz spowoduje mniejsze łaknienie jest błędne. Leki na cukrzycę zmniejszają jedynie poziom glukozy we krwi, jednak po ich odstawieniu choroba zawsze wraca. Zatem chorzy skazani są na przewlekłe przyjmowanie leków na cukrzycę, co niesie ze sobą ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Przyjrzyjmy się określonym grupom leków stosowanym w niwelowaniu objawów cukrzycy typu II oraz skutkom ubocznym które powodują.
1. Pochodne sulfonylomocznika - to doustne leki przeciwcukrzycowe o działaniu hipoglikemicznym w leczeniu cukrzycy typu 2. Stosuje się te leki gdy dieta stosowana przez pacjenta nie wystarcza do opanowania cukrzycy.
Do leków tej grupy zaliczyć możemy: gliklazyd, glimepiryd, glipizyd, glikwidon.
Wyniki kilkunastu badań dowodzą, że stosowanie pochodnych sulfonylomocznika może zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych wśród pacjentów z cukrzycą.
2. Biguanidy / Metformin - z działań niepożądanych o nasileniu lekkim oraz średnim możemy wymienić: zgagę, ból brzucha, nudności lub wymioty, wzdęcia, gazy, biegunkę, zaparcia, utrata masy ciała, ból głowy, nieprzyjemny metaliczny smak w ustach.
Jednak leki te mogą powodować także poważne komplikacje zdrowotne.
a) Kwasica mleczanowa
Najpoważniejszym działaniem niepożądanym stosowania metforminy może być kwasica mleczanowa. W rzeczywistości metformina na pudełku zawsze zawiera z ostrzeżenie o tym ryzyku.
Kwasica mleczanowa jest rzadkim, ale poważnym problemem, który może wystąpić z powodu nagromadzenia się metforminy w organizmie. Jest to nagły przypadek medyczny, który należy natychmiast leczyć w szpitalu.
Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, jeśli wystąpi którykolwiek z następujących objawów kwasicy mleczanowej.
- ekstremalne zmęczenie
- słabość
- zmniejszony apetyt
b) Niedokrwistość
Metformina może zmniejszać stężenie witaminy B12 w organizmie. W rzadkich przypadkach może to spowodować niedokrwistość (niski poziom czerwonych krwinek). Jeśli w diecie nie dostarczasz organizmowi witaminy B12 lub wapnia, możesz być narażony na bardzo niski poziom witaminy B12. Poziom witaminy B-12 może wrócić do normy, jeśli przestaniesz przyjmować metforminę lub zaczniesz przyjmować suplementy witaminy B12. Nie należy jednak przerywać przyjmowania metforminy bez porozumienia z lekarzem.
Do częstszych objawów niedokrwistości należą:
- zmęczenie
- zawroty głowy
- zawroty
Jeśli uważasz, że możesz mieć niedokrwistość, umów się na wizytę u lekarza, aby sprawdzić poziom czerwonych krwinek.
c) Hipoglikemia
Sama metformina nie powoduje hipoglikemia (zbyt niski poziom cukru we krwi). Jednak w rzadkich przypadkach może dojść do wystąpienia hipoglikemii po połączeniu metforminy z:
- złą dietą
- uciążliwymi ćwiczeniami
- nadmiernym spożyciem alkoholu
- innymi lekami przeciwcukrzycowymi
3. Inhibitory alfa-glukozydazy (akarboza) - leki te zapobiegają rozkładaniu węglowodanów złożonych na cukry proste. Z tego tez względu wszystkie węglowodany przechodzą przez jelito grube w postaci niezmienionej. W związku z tym pojawiają się objawy uboczne takie jak biegunka oraz wzdęcia.
4. Tiazolidynodiony - Saksagliptyna, Pioglitazon, Rozyglitazon. Jest to kolejna grupa leków która powoduje poważne efekty uboczne.
Wycofanie troglitazonu doprowadziło do obaw o działanie innych tiazolidynodionów, zwiększając także częstość występowania zapalenia wątroby i potencjalnej niewydolności wątroby. Z tego powodu zaleca co dwa do trzech miesięcy prowadzenie kontroli enzymów wątrobowych w pierwszym roku leczenia tiazolidynodionem w celu sprawdzenia ewentualnego występowania tego rzadkiego, ale potencjalnie katastroficznego w skutkach powikłania.
Głównym efektem ubocznym stosowania wszystkich tiazolidynodionów jest zatrzymywanie wody, prowadzące do obrzęków prowadzących do dekompensacji potencjalnie uprzednio nierozpoznanej niewydolności serca.
W metaanalizie z 2013 r. stwierdzono, że stosowanie pioglitazonu wiąże się z nieznacznie wyższym ryzykiem zachorowania na raka pęcherza moczowego w porównaniu z populacją ogólną. Autorzy tej samej analizy zalecili rozważenie innych środków obniżających poziom cukru we krwi u osób z innymi czynnikami ryzyka raka pęcherza moczowego, takimi jak palenie papierosów, wywiad rodzinny lub ekspozycja na pewne formy chemioterapii.
Tiazolidynodiony zmniejszają gęstość mineralną kości i zwiększają ryzyko złamań kości u kobiet, być może w wyniku obciążenia różnicowania komórek zrębowych szpiku.